Polikistik Over Sendromu 

Polikistik over sendromu,kadınlarda en sık ortaya çıkan üreme hormonları kaynaklı bozukluktur. Özellikle üreme çağındaki kadınların yumurtalıklarında %8-10 oranda görülme sıklığı vardır. Hormonal bozukluklar hem fiziksel hem de fizyolojik olarak hastaları etkiler. Özellikle adet düzensizlikleri, anormal kıllanma, infertilite gibi sorunlardan biri ya da birkaçının kendisinde olduğunu keşfeden kadınlar “polikistik over nedir?” sorusunu sormaya başlarlar. Sadece üreme organlarını değil, vücudun pek çok yerinde belirtilerle seyreden polikistik over sendromu kadınlar için tedavisi mümkün ve etkili bir patolojik durumdur.

Polikistik Over Nedir?

“Polikistik over sendromu nedir?” sorusunu yanıtlamak için öncelikle bu hastalığın karşılığını bilmek işe yarayacaktır. “Poli” ifadesi birden fazla anlamına gelir. Polikist demek birden fazla kist olduğunu ifade eder. Over ise yumurtalık denen, henüz prenatal yani bebeğin anne karnından çıkmadan önceki hayatından var olan ilkel yumurta hücrelerinin gömülü olduğu organlardır. Yani polikistik over, yumurtalıklarda birden fazla ve patolojik olan küçük kistlerin varlığı anlamına gelir. Bu durum kadınların hormon üretimini sağlayan overlerdeki hormon salgısını olumsuz yönde etkiler.

Erkeklerde testislerden salgılanan androjen ve testesteron hormonları kadınlarda da östrojen ve progesteron baskın olmak üzere yumurtalıklardan salgılanır. Yumurtalıklardaki küçük kistlerin oluşturduğu bu patolojik durumda, hormonal bozukluktan adet düzensizliğine kadar pek çok sonuç ortaya çıkarır.

Polikistik Over Belirtileri Nelerdir?

Hastalıklar, her hastada aynı belirtiyi aynı oranda göstermeyebilir. Ancak polikistik over sendromu şüphesi olan ya da bunun için tanı alan hastalarda benzer belirtiler ve şikayetler nedeniyle kliniklere başvuru olur. Bu belirtiler şöyledir:

• Adette düzensizlik (2 adet arası kanama ya da uzun süre adet gecikmesi)
• Ciltte anormal ve çok sayıda sivilce oluşumu
• Yağlı cilt
• Ellerde koyu renkte lekeler
• Erkek tipi kıllanma
• Kilo artışı
• İnfertilite
• Ruh sağlığı bozulmaları
• Meme ölçülerinde küçülme

Hastalar bu şikayetlerle hekimlere başvurur. Yukarıdaki gibi polikistik over belirtileri sayan hastadan öykü alınır ve muayene sonrası tetkikler istenir.

Polikistik Over Sendromu Neden Olur?

Polikistik overlerin nedeni tam olarak açıklanamamakla birlikte birden fazla etmene bağlı ortaya çıkabilir. Ailede polikistik over öyküsü olması ayırıcı tanıda yardımcı olan faktörlerdendir. Bunun dışında pek çok hastalığın kaynağı ve çözümünde rol oynayan beslenme ve yaşam tarzı da “polikistik over neden olur?” sorusunu aydınlatabilir.

• 

Polikistik over ve polikistik over sendromu farklı kavramlardır. Çünkü polikistik over yumurtalıklarda patolojik bir görüntüyü işaret eder. Ancak bunun sendrom haline gelip hastalık öyküsü oluşturmasının nedeni kişide fiziksel ve fizyolojik belirtiler ortaya çıkarmasıyla açıklanır. Sendromun nedeni net olarak söylenememekle birlikte kilo alımı ve obezite ile ilişkili olduğuna dair çalışmalar vardır. Normalden yüksek kilodaki kadınlarda kilo alımına bağlı olarak insülin hormonunun bağlanması gereken yerlere karşı direnç oluşur. Bu nedenle insülin direnci olan hastaların %20 kadarında polikistik over sendromu görülür.

Polikistik Over Sendromu Tanısı Nasıl Koyulur?

Polikistik over nedir, nasıl anlaşılır diye sorduktan sonra hastaların en çok merak ettiği diğer konu hastalığın tanısının nasıl konulduğudur. Belirtilerin birkaçını aynı anda bulunduran hastadan ilk önce kan testi istenir. Kanda androjen hormonunun beklenenden yüksek olması tanıda ilk işarettir. Androjen hormonu erkeklerde eşey özelliklerini oluşturan hormondur. Kadınlarda düşük oranda salınan bu hormon yüksek oranda salındığında polikistik over durumu oluşur.

Kan testi dışında polikistik over belirtileri veren diğer ölçek ise ultrasonografidir. Görüntüleme yöntemlerinde kistler belli olabilir. Hastalığı olanlarda en önemli belirtilerden olan insülin direnci nedeniyle şeker ölçümü yapılır. Ayrıca polikistik over durumunda kalp daha hızlı çalışabilir ve tansiyon değerlerine yansıyabilir. Bu nedenle hastanın fiziki muayenesi, kan testi, görüntüleri, şeker ve tansiyon değerlerine bakılarak kesin tanı konulur.

Polikistik Over Sendromu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Tedavide bir endokrinoloji uzmanı ve bir kadın doğum uzmanı ile çalışılması uygun olandır. Çünkü bu patoloji vücutta birden fazla yerde belirti gösterir. Öncelikle adetlerin düzenlenmesi ve hormonların dengelenmesi için doğum kontrol ilaçları başlanabilir. Oral kontraseptif yani doğum kontrol hapları hem adet döngüsünde düzelme hem de kıllanmada azalma sağlar. Bu tedavi uzun sürelidir.

Polikistik over tedavisi sürecinde beslenme ve egzersiz konusunda dikkatli davranmak tavsiye edilir.  Kişide akne ve sivilce oluşumu hem fiziksel hem de psikolojik olarak yıpratıcı olabilir. Dermatolojik sorunları gideren kremler hekim tarafından reçete edilebilir. Bu hastalarda aşırı kilo alımı ve kilo vermekte zorluk gözlenir. Bu nedenle gebe kalmak isteyen hastalar için ilk tavsiye edilen kilo kontrolü sağlamaktır. Erken tanı alan hastalarda, hekim kontörlünde takip edilen bir süreç ile sağlığa kavuşmak ve gebelik planı yapmak mümkündür. Kist sayısı fazla olan ve ileri vakalarda tüp bebek tedavisi de uygulanabilir.

Polikistik Over Sendromunda Dikkat Edilmesi Gerekenler

Uzman hekim seçimi ve tedavide istikrarlı olmak iyileşme sürecini destekler. Polikistik over nasıl geçer araştırması yapan hastalar öncelikle uzman bir hekim seçerek muayene olmalı ve hekimin önerdiği tedaviyi takip etmelidir. Çünkü her hasta hem hastalığı aynı oranda göstermeyebilir hem de tedaviye farklı yanıtlar verebilir. Hastalara ilk önerilen düzenli egzersiz ve yeterli beslenmedir. Buna ek olarak hastaya kilo alımının kontrol altında tutması ve varsa fazla kilolardan kurtulması önerilir. Bazı vakalarda kilo verme sonucu polikistik over sendromunun da iyileştiği görülmüştür. Verilen tedavi takip edilerek hekim kontrollerine devam etmek, düzenli bir yaşam oluşturmak tedavi sonrası süreci destekler.

Yukarıdaki belirtilerin olduğundan şüpheleniyorsanız ve muayene olmak istiyorsanız mersin kadın doğum uzmanı için tıklayın.