Adet, (regl/menstrüasyon) kadınlarda ergenlik döneminde başlayarak menopoz dönemine kadar devam eden, sağlıklı bir kadında 28 günde ya da 21 ile 35 günde bir tekrarlanan bu döngüde rahim kendini gebeliğe hazırlar. Gebelik oluşmadığında rahmin içinde bulunan dokunun bazı bölümleri dökülür ve vücuttan vajinal yol ile atılır. Ortalama yaş aralığı 10- 12 olarak kabul edilse de daha erken yaşlarda ya da daha geç yaşlarda da regl döngüsü başlayabilir. Regl tamamen doğal ve fizyolojik bir durum olup, kadınların üreme sisteminin sağlıklı bir şekilde çalıştığının göstergesidir. Adet döngüsü sağlıklı bir şekilde gerçekleştiğinde 28 ya da 21-35 günde bir 2 ila 7 gün arasında yaşanmaktadır. Adet gecikmesi gibi bir durumun söz konusu olması için normal döngünün en az 7 gün boyunca gerçekleşmemiş olması gerekmektedir. Adet gecikmesi neden olur sorusunun birçok cevabı bulunmaktadır. Adet gecikmesi genel olarak, normal döngünün dışında 36 gün boyunca adet görememe durumuna denebilir.

Adet Gecikmesi Neden Olur?

Kadınların çoğunda yaşamlarının belli bir döneminde adet gecikmesi/ düzensizliği gibi durumlar söz konusu olabilmektedir. Bu durum bir yıl içinde 2 ya da 3’ten daha fazla tekrarlanıyorsa bazı sağlık problemlerinin olduğu söylenebilir. Siz de uzun süreli sağlık problemi yaşıyorsanız Mersin kadın hastalıkları uzmanı gibi uzmanlardan yardım alabilir ve muayene olabilirsiniz.

Adet gecikmesinin başlıca sebepleri:

• Hamilelik,
• Yoğun egzersiz programları,
• Kronik hastalıklar, erken menopoz,
• Aşırı stres,
• Ani kilo kaybı ya da alımı,
• Polikistik over sendromu,
• Kontrolsüz diyabet,
• Doğum kontrol hapları
• Aşırı aktif tiroit bezi gibi faktörlere bağlı adet gecikmesi yaşanabilmektedir.

Adet gecikmesinin en sık nedenlerinden biri gebeliktir. Bir cinsel ilişki korunmalı olsa bile adet gecikmesi durumunda hamilelik testi yaptırılmalıdır.

Yoğun egzersiz programları da adet gecikmesine sebep olabilir. Çünkü egzersizlerin yoğunlaşıp buna rağmen alınan besinlerin miktarı aynı oranda artmadığı için vücut bu durumu kaldıramayarak adet gecikmesine yol açabilir. Hormon dengesini koruyarak sağlıklı besinler ve doğru egzersiz yöntemleriyle bu gibi sorunları engelleyebilirsiniz.

Kronik hastalıklar, yaşamımızın uzun süreli dönemlerinde ya da tamamında etkili olduğu için adet düzensizliklerine sebep olabilirler.

Menopoz kadınların adet döngüsünün ve yaşlarının doğal bir oluşumudur. Menopoz genellikle 45-55 yaş aralığındaki kadınlarda görülmeye başlanır. Menopoz döneminde adet kanaması aralıklı şekilde azalır ve en sonunda tamamen kesilir. Bunun nedeni, östrojen seviyesinin düşmesi ve yumurtlamanın düzensiz hale gelmesidir. Erken menopoz ise, 40 yaş altında görülen peri-menopoz denilen ve yumurtanın sayısının azalmasını ifade etmektedir. Bu da adet gecikmesine ve düzensizliğine sebep olur.

Aşırı stresli dönemlerde kadınlarda adet gecikmesi görülebilir. Çünkü stres hormon dengesini bozarak, beynin regl döngüsünü düzenleyen bölümünü yani hipotalamusu etkiler. Adet düzeninizi bozan stresi hayatınızdan çıkararak daha sağlıklı ve yüksek kaliteli bir yaşam tarzı benimseyebilirsiniz.

Ani kilo kaybı ya da alımı, bireyin kilosu olması gereken normal kilosundan  %10 daha az olması durumlarında vücut normalden daha farklı çalışmaya başlar ve bu durum yumurtlamayı olumsuz etkiler. Bunun tam tersi durumlarda da fazla kilolu kadınlarda hormonal bozukluklar görülerek adet gecikmesi yaşanabilir.

Polikistik over sendromu, özellikle kadınlarda daha sık rastlanılan üreme hormonunu etkileyen ve tedavisi yapılabilen bir rahatsızlıktır. Kadınlarda her ay düzenli şekilde gerçekleşen yumurtlamanın gerçekleşmemesiyle vücutta erkeklik hormonu yani androjen salgılanmaya başlar. Bu değişiklikle yumurtalıklarda küçük kistler oluşur. Yumurtalıklarda içi sıvı dolu kistlerin oluşmasıyla meydana gelen bu rahatsızlık çoğunlukla küçük ve zararsız kistler olarak herhangi ağrıya bile neden olmadan tedavi edilen bir durumdur. Yumurtalık kisti kadınlarda sadece adet gecikmesine yol açar.

Kontrolsüz diyabet, denilen yani kan şekeri değişiklikleri ve hormonal bozukluklara sebep olan diyabette adet gecikmesine sebep olabilir.

Doğum kontrol hapları gibi hormonal yöntemler kullanılırken adet gecikmesi normaldir ve bunun birçok sebebi olabilir. Belirli aralıklar ile alınan bu haplar bırakıldıktan sonra ki 6 ay içerisinde adet düzensizliği kendini toparlamaya başlar.

Aşırı aktif tiroit bezi yani tiroit hormon bozuklukları kadınlarda adet düzensizliğine sebep olabilir. Tiroid hormon fazlalığında ve tiroid hormon azlığında da kadınlarda üreme fonksiyonları azalır. Tiroid kadınlar hormon bozuklukları kadınlarda yumurtlama fonksiyonlarının bozulmasına sebep olmaktadır. Kısırlığa kadar ilerleyebilen bir rahatsızlık oluşturmaktadır.

Adet Gecikmesi Hangi Hastalık Belirtisi?

Kadınlarda adet gecikmesi yaşanması uzun süreli olmadığı sürece normal ve neredeyse her kadının döngüsünde yaşayabileceği bir durumdur. Fakat adet gecikmesi uzun süreli bir şekilde devam ederse jinekolog MersinOp. Dr. Özgü Keskin Yılmaz’a giderek muayene olmanız gerekebilir. Adet düzensizliğinin birçok fizyolojik ve dış faktörlerinden bahsettik. Bu rahatsızlıklar uzman denetiminde tedavi edilebilir.

Adet gecikmesine, kadınların herhangi bir belirtiyle anlayamayacağı, bir jinekolog tarafından teşhis konulan yumurtalık kisti de etkili olur. Yumurtalık kisti nedir diyecek olursak, üreme çağındaki neredeyse tüm kadınlarda oluşabilen bir hastalıktır. Yumurtalık kisti, kadınlarda endişe uyandırarak kanser ya da kısır olma riskini düşündürür. Fakat yumurtalık kistlerinin çoğunluğu iyi huylu olabilmektedir ancak buna ek olarak acil bir müdahaleyi de gerektirebilir. Yumurtalık kisti, yumurtanın içinde ya da yüzeyinde bulunan içi sıvı dolu keselerdir. Yumurtalık kisti direkt olarak yumurtanın gelişip atıldığı yapıdan, rahim içi endometrium yapıdan ya da yumurtanın kendisinden oluşabilmektedir. En sık görülen yumurtalık kistleri şunlardır:

• Folikül kist, yani çatlamamış yumurtadan kaynaklıdır ve en basit kisttir. Ergenlik sonrası ve menopoz sonrası görülmemektedir.
• Luteal kist, çatlamış yumurtanın dış kabuğundan kaynaklıdır ve çoğu zaman içe kanaması nedeniyle hemorajik kistte denir.
• Dermoid kist, embriyonel dönemde gerçekleşmemesi gereken bir dokunun yumurtalık içerisinde kistleşmesiyle oluşur.
• Çikolata kist, bir diğer adıyla endometriozis yumurtalıklara yerleştiği durumda kaliteyi düşürür ve fallop tüplerinin işleyişini negatif etkiler. Bu rahatsızlığın belirtileri kendini göstermez bu yüzden de kısırlığa sebep olana kadar birey tarafından fark edilmemektedir. Bu rahatsızlığın kesin teşhisi için laparoskopik yöntem gerekmektedir. Siz de Mersin kadın doğum hastalıkları bölümünden muayene olabilirsiniz.
• Tümoral kistler, her yaşta görülebilir ve diğer hücrelerden kaynaklıdırlar.

Yumurtalık kistleri her yaşta kadında görülebilir ve bunun sebebi genel olarak, hormonal bozukluklar, genetik problemler, yağ bezi fonksiyon bozukluğu ve gelişim bozukluklarıdır. Yumurtalık kistleri çeşit ve büyüklüğüne göre tespit edilip tedavi edilir. Bu etkenler dışında strese bağlı yumurtalık kisti de oluşabilir. Stres kadınlarda yumurtlamayı bozar ve folikül kistleri oluşturur. Yumurtalık kisti ameliyatı açık ve kapalı olarak gerçekleşmektedir. Bu seçenekler kistin durumuna ve hastanın da tercihine göre değişmektedir. Fakat bu süreyi etkileyen etmenler arasında: kistin türü, büyüklüğü ve karın içindeki yapışıklıklar etkilidir. Günümüzde en çok tercih edilen yöntem kapalı yöntemdir (laparoskopik). Bu yöntemde hastanın göbek deliği altından kasık bölgesine yakın bir alana 1 cm boyutlarında bir kesi ile delikler açılır ve bu deliklerden kistler alınır. Küçük kesiler sayesinde de hastanın uzun süreli bir iyileşme sürecine ihtiyacı yoktur. Doktoru tarafından uygun görülen zamanda taburcu edilir.