Rahim Ağzı Kanseri ve Aşısı
Rahim ağzı kanseri aşısı, HPV aşısı olarak da bilinir. HPV (Human Papillomavirus) enfeksiyonlarından koruyan bu aşı, 2 veya 3 doz hâlinde uygulanır. HPV virüsünden kaynaklı enfeksiyon çeşitlerinin genital siğil oluşumuna veya kansere sebebiyet vermesini engeller.
Rahim ağzı kanserlerinin çoğu, 16 ve 18 tipindeki HPV virüsleri nedeniyle meydana gelir. Genital siğillerin ise %90’ı 6 ve 11 tipinde HPV virüsleri sebebiyle gelişir.
Rahim ağzı aşısı bu tipteki virüslere karşı koruma sağladığı gibi; 22, 31, 52, 45 vb. diğer HPV türlerinden de korur.
Rahim Ağzı Kanseri Nedir?
Kadınlarda meme kanserinden sonra en sık rastlanan ikinci kanser türü rahim ağzı kanseridir. Çoğunlukla 50 yaş civarında görülür. Bu kanserlerin neredeyse tamamından Human Papilloma Virüsü (HPV) sorumludur.
Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri
Erken dönemde herhangi bir belirti görülmeyebilir. Smear testinde anormallikler tespit edilirse veya yüksek riskli HPV taramasınndan pozitif sonuç alınırsa bu durum rahim ağzı kanseri şüphesini artırır. Hekim kolposkop ile inceleme yapmaya ve biyopsiye ihtiyaç duyabilir.
Hastalığın belirtileri genellikle ileri safhalarda ortaya çıkar. Düzensiz adet görme, kanlı akıntı ve cinsel ilişkinin ardından kanama gibi belirtiler buna örnektir.
İlerlemiş vakalarda tümör muayene ile kolayca fark edilebilir. Hastalığın daha da kötüleşmesi hâlinde bacak ağrısı, idrar yapma ve dışkılama problemleri baş gösterir.
Rahim Ağzı Kanseri Risk Faktörleri
- Erken yaşlarda cinsel birliktelik
- Sigara kullanımı
- Birden fazla partneri olmak
- Çok sayıda doğum yapmak
- Bağışıklık sisteminin zayıf olması
- A ve C vitamini eksiklikleri
Rahim Ağzı Kanseri Tedavisi
Tedavide kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi müdahale gibi yöntemlere başvurulur. Bunlar kimi zaman tek başına, kimi zaman kombine olarak uygulanır.
Kanser CIN 2-3 evresinde ise yani lezyon doku derinliğine henüz ulaşmadıysa, o bölge cerrahi yöntemle çıkarılabilir. Böylelikle kanserleşme ihtimâli bulunan kısım ortadan kaldırılmış ve büyük oranda iyileşme sağlanmış olur.
Kanserin doku derinine geçmesi yani invaziv hâle gelmesi durumunda ‘radikal histerektomi’ ameliyatı yapılır. Alternatif bir yöntem olarak kemo-radyoterapi de uygulanabilir.
O bölgede yer alan kanser hücreleri, kemoterapi ilacı yardımıyla ışınlara karşı duyarlı duruma getirilir. Daha sonra radyoterapi uygulaması yapılır.
Rahim Ağzı Kanserinden Korunma
Hastalığa sebebiyet veren HPV virüsünden korunmak rahim ağzı kanseri aşısı ile mümkündür. Sağlık taramalarının ve kontrollerinin düzenli yaptırılması da büyük önem taşır.
Rahim Ağzı Kanseri Aşısı Nasıl Etki Eder?
Aşı sayesinde virüs, vücuda tanıtılmış olur. Bu da bağışıklık yanıtı oluşmasını tetikler. Böylece vücudun savunma sistemi muhtemel enfeksiyonlara karşı uyarılmış olur.
15-45 yaş aralığındaki bireylerin bu aşıyı olmaları toplum sağlığı bakımından büyük öneme sahiptir. Yalnızca kadınlar değil, erkekler de bu aşıyı olabilir.
Bu aşı sadece HPV tiplerinin yol açtığı enfeksiyonlardan koruyabilir. Cinsel yolla bulaşan farklı rahatsızlıklara karşı koruma etkisi yoktur. Bu yüzden, aşılanmış kişilerin cinsel birliktelik sırasında ayrıca korunma yöntemlerinden faydalanmaları gerekir.
Rahim Ağzı Kanseri Aşısı Nasıl Yapılır?
İkinci doz, birinci dozdan 2 ay sonra yapılır. Üçüncü doz uygulanacaksa, 6 ay beklenir ve son doz bu süre tamamlandıktan sonra yapılır. 15 yaşından küçük çocuklarda da HPV aşısı kullanılabilir. Bu kişilerde iki doz arası 6 ay sürer. Üçüncü doz yapılmaz.
Erken yaşta uygulanan HPV aşısı hastalık gelişme riskini büyük ölçüde düşürür. Böylece bu kanserin toplumda yayılma oranı da azalır.
HPV Aşısı Çeşitleri
Ülkemizde iki tür aşı vardır. Bunlardan biri Cervarix, diğeri Gardasil aşısıdır. Cervarix aşısı tip 16 ve 18 HPV için koruma sağlarken, Gardasil aşısı ise; 6, 11, 16 ve 18 tip HPV’ye karşı korur.
Rahim Ağzı Kanseri Aşısının Yan Etkileri
Birçok aşıda olduğu gibi HPV aşısında da yan etki olarak hafif ağrı ve kızarıklık gözlemlenebilir. Baş ağrısı ve bulantı ise nadiren karşılaşılan şikâyetlerdir. Bunun dışında aşının ciddi bir yan etkisi bildirilmemiştir fakat aşıda yer alan bileşenlerden herhangi birine alerjiniz varsa HPV aşısı sizin için uygun değildir. Öte yandan bu aşı, maya alerjisi olanlara da uygulanamaz.
Daha fazla bilgi için Mersin rahim ağzı kanseri doktorlarından Op. Dr. Özgü Keskin Yılmaz ile irtibata geçebilirsiniz, doğru teşhis ve etkin tedavi için kendisini ziyaret edebilirsiniz.